De rijkste Gever | Franciscus Elgersma

Het boekje "De rijkste Gever" bevat een preek van Franciscus Elgersma. Ds. Elgersma (1627-1712) was een Fries en heeft verschillende gemeenten in Friesland mogen dienen.
De preek die in dit boekje is opgenomen, handelt over de belofte van Christus aan de moordenaar aan het kruis. Het gaat dus over het tweede kruiswoord. In het eerste deel van de preek worden de omstandigheden van deze belofte verklaard. Daarin wordt uiteengezet door Wie en aan wie deze belofte wordt gedaan, alsmede de zekerheid ervan in het 'Voorwaar: In het tweede deel van de preek gaat het over de inhoud van de belofte: 'Heden zult gij met Mij in het Paradijs zijn’.
De schrijver tekent de rijkdom van het hemelleven, die alle aardse rijkdom en vreugde zeer ver overtreft. Vervolgens worden leringen getrokken uit deze geschiedenis. Daarin toont hij aan de rijkdom van de genade zelfs voor de allergrootste zondaren. In de uitgebreide toepassing worden zwaarmoedigen vertroost, middelen aangewezen tot verkrijging van die troost, gewaarschuwd tegen misbruik van deze leer en aangespoord tot naarstigheid in het waarnemen van de middelen. De preek legt de nadruk op boetvaardigheid en bekering als de weg, waardoor de troost uit deze belofte door zondaren verkregen wordt. Vooral wordt ook gewezen op het gevaar van het uitstellen van de bekering.
Er worden veel kernachtige uitspraken van kerkvaders en oude wijsgeren gebruikt. Daaruit blijkt de grondige kennis van de klassieke oudheid, die onze vaderen hadden. Maar vooral blijkt ook de grote kennis van de Schrift, in de grondige tekstverklaring en de vele Schriftverwijzingen.
Dit keurig verzorgd boekje is zijn geld meer dan waard. De overzetting uit de oude druk is zorgvuldig gebeurd, met zo weinig mogelijk veranderingen.

Franciscus Elgersma (1627-1712) was predikant in onder andere Leeuwarden. Van hem verscheen een boek met preken over de zeven kruiswoorden. ‘De beste Bidder’ is zijn verklaring van het eerste kruiswoord. Deze preek is onlangs bij dezelfde uitgever verschenen.
Zoals we van onze oudvaders gewend zijn, is zijn behandeling van het tweede kruiswoord een grondige preek. Grondig in de uitleg van elke gedachte in het tekstvers, Lukas 23 vers 43 (En Jezus zeide tot hem: voorwaar, zeg Ik u: heden zult gij met Mij in het Paradijs zijn). Grondig is het ook in de toepassing naar de lezers.

Van harte aanbevolen.

Om u een indruk te geven van de (hertaalde) inhoud komt hier een citaat (uit de toepassing, bladzijde 30):

“De uitnemendheid van de genade van God is zodanig dat zij zelfs de grootste zonden in grootheid ver te boven gaat, want waar de zonde meerder geworden is, daar is de genade veel meer overvloedig geweest, Rom. 5:20. Dit is de algemene haven van alle boetvaardige zondaren, die in de zee van deze wereld door de stormwinden van de aanvechtingen heen en weer geslingerd worden.
De verheffingen van Gods genade zijn in de Heilige Schrift zeer menigvuldig. Onze tongen zijn onbekwaam om die in haar volkomenheid uit te drukken. Als wij daarvan gezegd hebben al wat wij kunnen, zo mag men nochtans met recht tot ons zeggen, hetgeen de koningin van Scheba verklaarde aangaande de wijsheid van Salomo: Zie, de helft is mij niet aangezegd, I Kon. 10:7.”

En van de volgende bladzijde ook een citaat:
“Indien iemand mij komt te vragen, hoe groot de genade van God is, ik zal hem antwoorden: zij is zo groot als God Zelf, Wiens grootheid, gelijk zij oneindig is, zo is zij ook onmetelijk.
De metafysici, dat zijn de natuurkundigen, zeggen, dat de grootheid drieërlei uitstrekkingen heeft, namelijk ten opzichte van zijn lengte, breedte en diepte. Maar de apostel Paulus leert ons, dat de grootheid van Gods genade in vier uitstrekkingen bestaat. Want hij schrijft haar een lengte, een breedte, een diepte toe en nog daarenboven een hoogte, Ef. 3:18-19.”

We kunnen uit de geschriften van de Friese predikant ds. F. Elgersma (1627-1712) lezen dat hij een begenadigd en begaafd man is geweest. Hij heeft niet alleen een grondige tekstverklaring over de bekeerde moordenaar aan het kruis gegeven, maar beschrijft ook het merg van het Evangelie voor zijn hoorders en lezers. Deze leraar was geen luie dienstknecht, maar heeft ontzaglijk veel tijd besteed aan zijn voorbereidingen. Dat hij een belezen man was, blijkt wel uit de vele citaten van verschillende kerkvaders in deze preek.
Na de uitleg van de tekstwoorden, geeft hij eerst 'een vaststelling van een leerstuk uit de verhandelde tekst.' Daarin beschrijft hij hoe oneindig groot de genade van God is, omdat Hij Zelf groot is. Hij wijst op de noodzakelijkheid van Christus' bloed en de waarachtige bekering. De volgende uitdrukking is veelzeggend: 'Geen bekering is te laat, als zij maar oprecht is.'
Daarna volgt de toepassing, waarin hij de middelen tot verkrijging van de ware troost omschrijft, namelijk hoe een mens een zondaar wordt en het geloof bij de Heere vandaan in beoefening krijgt. Dan volgt een ernstige waarschuwing om de bekering niet uit te stellen door te steunen op de bekering van de moordenaar, omdat die een zeldzaamheid is. Ten slotte sluit hij af met het nuttig gebruik van deze leer. Een leerzame verhandeling!